Net als voor mensen, is zuurstof voor Koi van levensbelang.

Toch zijn de zuurstofwaardes in menig Koivijver te laag…

Dit kan niet alleen maar naar lucht happende en gestresste Koi opleveren… maar kan zelfs leiden tot zeer snelle sterfte van vissen in de vijver!

In dit artikel ga je leren:

– Waarom te weinig zuurstof gevaarlijk is
– Oorzaken van te weinig zuurstof
– Hoe je het zuurstofpercentage kunt meten
– Hoe je voldoende zuurstof in de vijver krijgt
– Verschillende manieren van beluchting
– Of je ook te veel zuurstof in de vijver kunt hebben

Hoeveel zuurstof moet er in de Koivijver zitten ?

Zo als je misschien weet is zuurstof eigenlijk een kleurloos gas, als je zuurstof in het water pompt (bijvoorbeeld door een rietje blazen) zie je de bubbels in het water, waarin deze vervolgens oplossen.

Dit opgeloste zuurstof is vervolgens te meten in het water en wordt uitgedrukt in milligrammen per liter.

Vroeger werd er altijd 6 mg per liter water aangehouden als veilige waarde voor vijvers met Koi, maar vandaag de dag wordt er 7 tot 8 mg (opgeloste) zuurstof per liter aangeraden. Door dit aan te houden zullen Koi minder vatbaar zijn voor ziektes en hier ook sneller van herstellen en ook sneller groeien.

Bij een waarde onder de 6 mg zal dit stress veroorzaken bij de Koi en zal deze hierdoor vatbaarder worden voor ziektes en hoe lager de zuurstof waarde, hoe slechter dit voor de gezondheid is. Als de waarde onder de 1,5 mg uitkomt dan zal er zelfs sterfte van vissen optreden (Zo als je later zult lezen, kan deze waarde in bepaalde omstandigheden snel bereikt zijn).

Te weinig zuurstof in de Koivijver

Het meest duidelijke symptoom van te weinig zuurstof is Koi die naar lucht beginnen te happen. Echter is dit een symptoom dat zich pas voordat als de waardes zeer laag zijn en de nood hoog begint te worden.

Eerdere symptomen om op te letten bij het observeren zijn:

– Het sneller bewegen van de kieuwen

– Verzamelen rond een zuurstofrijke plek (luchtpomp waterval)

– Koi die in de zomer op de bodem blijven hangen / weinig bewegen

Oorzaken van een zuurstoftekort in de vijver

Een zuurstoftekort doet zich voor als het verbruik van zuurstof hoger is als de productie / toevoer van zuurstof in de vijver.
Een toename in het verbruik van zuurstof in het vijverwater kan verschillende oorzaken hebben zo als te veel planten in het water (deze geven overdag zuurstof af aan het water, maar gebruiken ’s nachts zuurstof) of te veel alg in het water, een toename in afvalstoffen in het water (te veel voeren, stoffen van buiten de vijver) dode planten of algen, een toename in het visbestand of zelfs chemicaliën (bijvoorbeeld formalin) die zuurstof uit het water halen.

Een bekend misverstand hierin is dat een biologisch filter met eventueel beluchting zuurstof toevoegt aan de vijver. Het tegenovergestelde is vaak waar, omdat de microorganisme in het biologische filter juist zuurstof gebruiken om goed te functioneren.

Stefan legt in onderstaande video uit dat zelfs met een beadfilter het verstandig is om te beluchten:

Het weer en zuurstof in de Koivijver

Een extra lastige oorzaak van zuurstoftekort in de koivijver is het weer. Warm water kan namelijk minder zuurstof bevatten dan koel water. Zo kan water van 10 graden celsius 11,3 mg opgelost zuurstof bevatten en water met een temperatuur van 25 graden celsius 8,3 mg.

Wat dit effect extra lastig maakt is dat de Koi meer zuurstof nodig zullen hebben als de temperatuur stijgt. Dit komt doordat hun stofwisseling versnelt als het water warmer wordt (net zo als deze in de winter daalt bij kouder water). Hierdoor kan in een vijver met een zuurstof tekort al snel een gevaarlijk lage zuurstof waarde ontstaan als de temperaturen in de zomer snel stijgen.

Ook als er onweer op komst is, is het zaak de vijver goed in de gaten te houden en zo nodig te zorgen voor extra beluchting. Dit komt doordat voorafgaand aan de onweersbouw de luchtdruk daalt en er zo minder zuurstof zich kan mengen / oplossen in het water.

Maatregelen bij een laag zuurstofpeil in de vijver

Bij een laag zuurstofpeil is het zaak direct te zorgen voor meer zuurstof. Dit kun je bijvoorbeeld doen door beluchting in de vorm van een beluchtingssteentje toe te voegen. Of het water van de vijver te verversen, dit is zeker aan te raden als het water reeds vervuilt is geraakt door verminderde werking van het filter.

Zorg bij het verversen dat er voldoende lucht in het verse water terecht komt, bijvoorbeeld door het water op de vijver te sproeien.

Meer hierover lees in mijn artikel over het verversen van het water in de Koivijver.

Daarnaast is het zaak om even te stoppen met voeren, omdat het filter op het moment dat het zuurstofpeil te laag is minder functioneert. Je kunt weer starten met voeren op het moment dat het zuurstofpeil hersteld is.

Zuurstof in de vijver meten

Eerder hebben we al enkele symptomen besproken waaraan je kunt merken dat het zuurstofniveau mogelijk te laag is. Maar het is natuurlijk nog beter als je exact vast kunt stellen hoeveel zuurstof er in het water zit.

Dit kan doormiddel van een zuurstofmeter, dit apparaat meet de hoeveelheid opgeloste zuurstof in het water. Uiteraard is het hierbij handig om niet te meten vlakbij een waterval of luchtbol.

Luchtmeters zijn redelijk prijzig, maar wel handig als je regelmatig de waterwaardes wilt checken.

Een voorbeeld van een luchtmeter is deze Voltkraft zuurstofmeter te koop bij Conrad:

https://www.conrad.nl/nl/voltcraft-do-100-zuurstofmeter-luchtmeter-101140.html

Een goedkopere manier van meten is door het water op een chemische manier te testen. Dit werkt door een monster te nemen van het vijverwater en hier vervolgens twee vloeistoffen aan toe te voegen die reageren met het water / de zuurstof en zo het water een bepaalde kleur geven afhankelijk van de hoeveelheid zuurstof.

Een voorbeeld van een test is de Sera o2 test te koop o.a. Koidream:

https://www.koidream.com/water-testset/sera/sera-o2-test-15ml-p17995-159121.html

Zuurstof in het vijverwater verhogen

In een standaard vijver, waar geen extra beluchting plaats vindt zal er enkel zuurstof in het water komen aan het wateroppervlakte, in dit proces wordt overigens ook koolstofdioxide aan de lucht vrijgegeven.

Echter is dit in de meeste situaties niet genoeg en is het aan te raden om te zorgen voor extra zuurstof toevoer in de Koivijver.

De meest natuurlijke manier om dit te doen is door het water meer te laten bewegen. Zuurstof mengt namelijk beter in water dat beweegt. Dit is naast waterplanten de enige manier waarop het water in de natuur zuurstof krijgt.

Dit kun je in de vijver goed nabootsen door een waterval toe te voegen. Door het vallen van het water zal er zuurstof in het water gemengd worden en doordat dit ook het water extra laat bewegen zal dit nog meer zuurstof toevoegen.

Als je geen ruimte hebt voor een waterval of niet zit te wachten op het geluid die een waterval met zich meebrengt dan kun je de Koivijver ook direct beluchten.

De koivijver beluchten

De meest voorkomende manier voor het beluchten van een vijver is door gebruik te maken van een luchtpomp. De luchtpomp heeft een of meerdere uitgangen waar je vervolgens luchtslangetjes aan kunt sluiten. An deze luchtslangetjes sluit je vervolgens een luchtsteentje waar vervolgens fijne luchtbelletjes zullen komen.

Een populaire vorm van beluchting is de luchtsteen en bottom drain ineen, hierbij is een luchtsteen bovenop de bottom drain geplaatst. Naast extra zuurstof zorgt dit er ook voor dat er een betere stroming naar de bottom drain plaats vindt en er zo meer vuil uit de vijver gehaald zal worden.

Een verbeterde versie van de traditionele luchtsteentjes zijn echter de HDPE luchtuitstromers, deze zijn gemaakt van een speciaal soort plastic en hebben extreem kleine gaatjes, waardoor de bubbels heel fijn zijn. Bijkomend voordeel is dat deze duurzamer zijn dan de luchtsteentjes die maar beperkt mee gaan.

Deze zijn o.a. te koop bij Datuma Koi http://darumakoi.nl/shop/hdpe-luchtuitstromer-o-70-x-250-mm/

Venturi voor de Koivijver

Een venturi is een simpele constructie die op de aanvoerbuis vanaf het filter naar de vijver aangelokten kan worden.

De venturi is een stuk buis met daarin een stuk conische buis dat afloopt en vervolgens een luchtinlaat aan de bovenkant en na het conische stuk weer een normaal stuk buis.

Het conische stuk buis zorgt ervoor dat de waterdruk hoger wordt en het water sneller gaat stromen. Doordat de buis vervolgens breder is, zal de druk weer wegvallen, waardoor er lucht aangezogen zal worden en dit zuurstofrijke water vervolgens uit de venturi zal stromen.

Venturi’s voor de koivijver zijn kant en klaar te koop, maar je kunt er natuurlijk ook zelf een maken. Op de website van Koieagle kun je lezen hoe je dit kunt doen.

http://www.koieagle.nl/e107_plugins/content/content.php?content.350

Te veel zuurstof in de vijver

Iets waar je je niet snel zorgen over hoeft te maken, is te veel zuurstof in de vijver. Zo als eerder gezegd neemt water zuurstof maar lastig op en zou het enorm veel moeite kosten om de concentratie “te hoog” te laten worden.

In uitzonderlijke situaties zouden de vissen risico lopen ok galblaasjesziekte, dit is een variant op de bij mensen voorkomende caisson ziekte die bij Duikers voorkomt door snelle decompressie. Waar het bij Koi op neer komt is dat er naast zuurstof in luchtbubbels ook andere stoffen zo als stikstof zitten die in hoge concentraties schadelijk voor de vissen zijn, als er per ongeluk te veel lucht in de vijver geblazen wordt, zal dit als gevolg hebben dat er bellen met stikstof ontstaan.

Maar dit soort situaties zijn uitzonderlijk en niet echt iets om je druk over te maken!

—–

Als dit artikel nuttig voor jou was.. laat dan hieronder even een reactie achter 🙂

En vergeet niet dit artikel te delen via de sociale kanalen (facebook, google+ enzovoorts)