De herfst is inmiddels aangebroken. Buitentemperatuur en nog belangrijker, watertemperatuur zijn aanzienlijk aan het zakken. Met hier en daar nog een mooie dag in het verschiet is het tijd voor de najaars schoonmaak en het winterklaar maken van uw vijver.

Gevolgen van de herfst en winter in de vijver

Als de temperatuur afneemt, neemt daarbij ook de activiteit af van de vissen en de vijverplanten. Onze koudwater vissen gaan in een soort winterslaap, waarbij ze niet meer actief rondzwemmen, komen eten en daarbij schakelen ze overbodige functies uit en gaan over op survival modus.
Belangrijk is uw vijveronderhoud nu te doen, nu de temperatuur nog net boven de 10 graden zit. Zo brengt u geen ongewenste stress in de vijver, wat zich later kan uiten in problemen.

Schoonmaak en orde in de vijver

Het belangrijkste in het naseizoen is dat de vijver schoon en gezond de winterperiode in gaat. Zo verkomen we een heel deel van de problemen die kunnen ontstaan in de lente. Overtollige waterplanten dienen gesnoeid te worden, bioslip en bladeren moeten verwijderd worden, zodat er geen rottingsproces ontstaat tijdens de winter en de waterwaardes dienen allen op orde te zijn.

Zure sloot, ph verhoging in de winterperiode

In de herfst valt er veel blad van de boom zo de vijver in. Zo ook eventuele waterplanten sterven af. Deze vervuiling gaat allemaal richting de bodem en zorgt voor een bioslip laag die kan gaan liggen rotten in de winter. Dit rottingsproces gaat gepaard met verzuring van het vijverwater. U begrijpt, dat we dit absoluut moeten voorkomen anders zal in het voorjaar deze valse start geheid zorgen voor problemen. Zwakke vissen , overtollige algengroei omdat de reguliere plantengroei verslechterd, enz. Enz.

Waterhuishouding: voedingstoffen

Naast dat onze vissen in de winterstand belanden , gaan ook de waterplanten met de groei stoppen. Hierdoor worden er geen voedingsstoffen meer opgenomen uit het water, het Nitraat. Door de overschot aan nitraten kan het zijn dat we in het voorjaar een explosieve groei gaan krijgen van algen. Dit is altijd tot ergernis van vele koihoudende vijverliefhebbers. Een tip om dit te voorkomen is om in het najaar en als het vijverseizoen weer begint een middel te doseren dat algen tegen gaat.

Onze vijvervissen, koi in de winter.

De voornaamste zorg van de vijver zit hem vaak in de bewoners. Onze vissen. Nou als de vijver gewoon zijn onderhoud gehad heeft, waterwaardes zijn op orde en de filter is winterklaar gemaakt, dan zou ik me geen zorgen maken over de koi en andere vijvervissen.
De bewoners zijn koudwatervissen en kunnen goed tegen de kou. Het enige waar wat aandacht aan besteed dient te worden is het bevriezen van de vijver. Tijdens strenge winters kan het zijn dat de vijver dicht wil vriezen. Dit geeft als nadeel dat het de zuurstof gehalte in de vijver niet ten goede komt. Daarbij kunnen er vervelende gassen ontstaan in de vijver die niet weg kunnen bij een bevroren wateroppervlak.

Het heeft gewoon de voorkeur de vijver te overdekken met een winterkap van polycarbonaat platen of plastic noppenfolie en tegenwoordig heeft men ook ballen hiervoor die op het wateroppervlak drijven.

Termocline in de vijver. Verschil in watertemperatuur

Wat veel vragen oplevert in de koude periode in het jaar is; verschil in warmte in onze vijvers. Bestaan er verschillende temperature in waterlagen? Kan onze vijver complete bevriezen?
Het antwoord daarop is in de meeste gevallen nee. Het ontstaan van de zogenaamde thermocline lagen is in onze vijver niet van toepassing, daar zijn de vijvers veel te ondiep voor. De enige reden waarom een vijver niet complete bevriest is omdat de vorst niet zo diep kan komen in de grond. Het water op bodemdiepte word daardoor verwarmd door omringende aarde.
Kortom als de vijver rond de 80 cm diep is en voor koivijvers ca 150 diep dan hoeft u zich geen echte zorgen te maken over temperatuur in de winter. Zolang de temperatuur gelijdelijk zakt en geen grote schommelingen maakt van zeg meer dan 4 graden per dag (wat stress veroorzaakt bij koi in de winterstand) dan let it be.
Mocht de vijver onverhoopt wel een keer helemaal dichtvriezen is het wel een belangrijk gegeven dat er niet geslagen word op het ijs. Door de druk die dat veroorzaakt kan er schade optreden bij de vis. Ontdooi het ijs dan plaatselijk door het overgieten met heet water van binnen. Beter is van te voren er een drijfblazertje in te leggen die het oppervlak plaatselijk ijsvrij houd.

Voeren van vissen in de herst en winter.

Als de temperaturen gaan dalen is het verstandig vanaf > 10 graden speciaal voer te gaan voederen. Koivoer wat licht verteerbaar is, vaak in de handel wheat Germ genoemd. Dit heb je ook in verschillende kwaliteiten en wat zeer aan te raden is is toch het voer wat ingredienten bezit die de koi wat kracht meegeeft voor de koudere periode.
Stop overigens met voeren als de vissen er zelf niet meer om vragen en stil liggen op de bodem.
Filter laten draaien of stilleggen?
Als laatste punt in dit artikel willen we even de filter met je doornemen. Een filter complete stilleggen heeft namelijk als gevolg dat bestaande bacteriecultuur compleet afsteft.
Verstandiger zou dus zijn toch een lichte flow in de filter te houden. Bij gravityfilters zou dat geen problem hoeven zijn, echter bij filters die boven het wateroppervlak staan moet je hier wel mee oppassen. Zorg ook dat je de bypass inschakeld bij de uvc lamp zodat deze netjes droog blijft, of beter haal deze ertussen uit. Uv is niet nodig in de winter en deze kan veel schade oplopen.
Zorg ook ten alle tijden dat er nergens stilstaand water in leidingen blijft staan. Ook hier kan het water bevriezen of in een rottingproces komen. Als het niet mogelijk is om de filter te laten draaien, maak deze dan goed schoon en leg deze droog. Zorg dat er geen vervuiling zit dat bij de opstart in de lente problemen kan veroorzaken.